Năm 1993, di tích đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn đã được công nhận là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia. Đền không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh của người dân địa phương mà còn thu hút du khách bởi lối kiến trúc lịch sử và khung cảnh tuyệt đẹp mà khu vực này mang lại.
Giới thiệu đôi nét về đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn
Trần Quốc Nghiễn, con trai cả của Hưng Đạo Đại vương, cháu ruột của vua Trần Thái Tông, nổi tiếng là một vị tướng tài đức vẹn toàn, ông còn là người trung với vua, hiếu với cha mẹ. Ông và vua cha Trần Quốc Tuấn cùng với các tướng lĩnh khác đã có công lớn trong kháng chiến chống Mông Nguyên xâm lược, nhất là cuộc chiến trên sông Bạch Đằng lần thứ 3 (năm 1288) nhằm đánh tan giặc xâm chiếm vùng Đông Bắc Đại Việt thời bấy giờ.
Để tưởng nhớ công lao của ông, các chủ thuyền đã cùng nhau lập đền thờ ông ở trên núi Bài Thơ. Trải qua bao thăng trầm, biến cố của lịch sử và thời gian, Đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn nhiều lần bị xuống cấp và đã được trùng tu lại bởi các chủ thuyền đánh cá.
Tương truyền rằng, khi xưa, các chủ thuyền đã âm thầm chở gỗ từ rừng thuộc các huyện Tiên Yên, Ba Chẽ, Hoành Bồ đến hang trước cửa đền giấu rồi tiến hành đục đẽo dựng đền. Sau này, do thấy trong hang có nhiều gỗ thừa còn sót lại nên người dân địa phương đã đặt tên là hang Đầu Gỗ. Ngày nay, nơi đây đã trở thành một trong những địa điểm tham quan hấp dẫn khi đến đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn.
Ngôi đền được xây dựng ngay dưới chân núi Bài Thơ thuộc khu vực Bến Đoan – Hòn Gai (Hạ Long). Đền thờ được xây dựng trên một nền đất cao, lưng tựa vào vách núi, mặt trước hướng ra phía vịnh Hạ Long, tạo nên một khung cảnh đẹp hiếm có.
Đền được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XIII, với lối kiến trúc gồm ba gian bái đường, một gian hậu cung. Đền thờ Mẫu nằm ở phía bên phải đền chính. Gian chính thờ Trần Quốc Nghiễn, hai gian bên thờ Yết Kiêu và Giã Tượng. Không gian bên trong đền có đầy đủ nghi trượng, bát bửu, các đồ tế khí.
>>> Xem thêm: Hồ Bến Châu – Bức Tranh Thủy Mặc Tuyệt Đẹp Giữa Lòng Thị Xã Đông Triều
Hướng dẫn di chuyển đến đền thờ Đức Ông
Từ trung tâm thành phố Hạ Long, du khách có nhiều phương tiện khác nhau để lựa chọn như thuê xe máy, taxi, hay xe ôm để di chuyển đến đền. Nếu bạn muốn lái xe, bạn có thể đi dọc theo tuyến quốc lộ 18 đến Đặng Bá Hát, rẽ phải tại ngã ba Ba Đèo và tiếp tục đi thẳng đến đường Lê Thánh Tông. Tại vòng xuyến giao Lê Thánh Tông, Phú Gia 1 và 25 tháng 4, du khách nên đi dọc theo đường Lê Thánh Tông rồi rẽ phải tại Bến Đoan. Cuối cùng, bạn chỉ cần rẽ trái tại ngã tư Bến Đoan và Trần Quốc Nghiễn, rồi đi thẳng thêm vài trăm mét trên đường Trần Quốc Nghiễn để đến đền thờ Đức Ông.
Khám phá đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn
Sở hữu địa thế “tựa sơn hướng thủy”
Đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn sở hữu địa thế vô cùng đắc địa, lưng đền tựa vào chân núi Bài Thơ, mặt trước hướng ra Vịnh Hạ Long, tạo nên khung cảnh thiên nhiên đẹp đẽ. Đền có tên tự là Phúc Linh Từ (Đền Phúc Linh), cách đó không xa chính là cầu Bài Thơ 2 và chùa Long Tiên. Từ đây du khách có thể dễ dàng di chuyển, khám phá các thắng cảnh tuyệt đẹp xung quanh.
Chiêm ngưỡng lối kiến trúc độc đáo trong đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn
Đền có lối kiến trúc độc đáo bao gồm Nhà hành lễ có 3 gian bái đường và 1 gian hậu cung. Trong đó gian chính giữa thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn; hai gian bên cạnh thờ hai vị tướng tài Yết Kiêu và Dã Tượng, người đã có công giúp triều Trần đánh đuổi giặc ngoại xâm.
Không những thế, nơi đây còn có một chiếc giếng cổ, dù nằm sát biển nhưng nước giếng lại rất trong và ngọt mát. Nơi đây không chỉ là chỗ dừng chân nghỉ ngơi mà còn cung cấp nguồn nước ngọt phục vụ cho chuyến hành trình ra khơi của ngư dân địa phương.
Cho đến nay, đền vẫn còn lưu giữ 2 tấm bia đá và 5 bức tượng cổ (được dựng bởi các chủ thuyền từ thế kỷ XIII). Tới năm 2011, UBND thành phố Hạ Long đã phê duyệt Tổng mặt bằng công trình Khu Di tích Đền thờ Đức ông Trần Quốc Nghiễn với tổng diện tích xây dựng được mở rộng là 2.531,8m2 và năm 2013 tiếp tục điều chỉnh quy hoạch mở rộng khuôn viên Khu di tích lên 2.689,8m2.
Những sự kiện, lễ hội được tổ chức tại nơi đây
Đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng ở Quảng Ninh, Việt Nam. Nằm trên đỉnh núi Ba Vàng, ngôi đền này được xây dựng từ thế kỷ thứ 13 và đã trở thành một địa điểm tôn giáo quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn thường xuyên được tổ chức các sự kiện, lễ hội, thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương đến tham dự.
Lễ hội đền Trần Quốc Nghiễn (đền Đức Ông) được tổ chức đều đặn hằng năm tại đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn. Đây là dịp để người dân có thể ôn lại truyền thống lịch sử vẻ vang của dân tộc, khơi lên lòng tự hào và truyền thống yêu nước của các thế hệ mai sau thông qua các hình ảnh được tái hiện như: Đức ông Trần Quốc Nghiễn với các tướng lĩnh hộ giá vi hành qua các con phố, lễ rước đuốc thiêng, lễ thả hoa đăng…
Lễ hội được diễn ra vào đúng ngày mất của đức ông Trần Quốc Nghiễn (24/3 âm lịch hàng năm). Nhưng đến sau này (từ năm 2008) thì lễ hội đã được phục dựng lại và tổ chức vào dịp 29-30/4 hàng năm. Đây cũng là một hoạt động vô cùng ý nghĩa trong đời sống văn hóa tín ngưỡng của người Quảng Ninh, thu hút đông đảo tăng ni, Phật tử, nhân dân và du khách thập phương về dự.
>>> Xem thêm: Eo Gió Quan Lạn – Đảo Minh Châu: Một Vẻ Đẹp Hoang Sơ Và Yên Bình
Mở đầu sự kiện là lễ rước kiệu qua đường 25/4, đường Lê Thánh Tông đến chùa Long Tiên rồi trở lại Miếu Đức Ông. Trong ngày rước, người sống ở 2 bên đường đều ra nghênh đón Đức Ông rất trang trọng và thành kính. Hai ngày này sẽ tổ chức rất nhiều hoạt động kết hợp hài hòa yếu tố truyền thống và hiện đại: các tuần tế; khoa cúng Kinh Phật, cúng Trần Triều, cúng Mẫu; lễ rước Đức Ông, biểu diễn múa rồng, lân, sư; thả hoa đăng trên biển cầu mong một năm mưa thuận gió hòa cho những người đi biển và những người sống ven biển…
– Phần lễ: Diễn ra vào buổi sáng gồm các nghi thức: Lễ rước Đức ông, biểu diễn múa lân – sư – rồng tại lễ hội, lễ cầu an, cúng phóng sinh…
– Phần hội: Diễn ra vào buổi chiều gồm các trò chơi dân gian và biểu diễn văn nghệ.
– Buổi tối: Lễ rước đuốc thiêng và lễ phóng đăng trên biển.
Nghi thức buổi tối được người dân và du khách trông đợi nhất bởi nó mang ý nghĩa to lớn về việc Đức ông soi sáng và khai thông trí tuệ cho con người. Hơn nữa thả hoa đăng trên biển cũng là để cầu cho quanh năm mưa thuận gió hòa, ngư dân có thể yên ổn làm ăn, đánh bắt. Không gian sự kiện được mở rộng ra toàn cụm Di tích núi Bài Thơ, gồm: Đền Đức Ông, chùa Long Lễ hội đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn trở thành nét văn hoá truyền thống của nhân dân Hạ Long nói chung và Quảng Ninh nói riêng. Mục đích chính của nó là bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá trong cụm di tích núi Bài thơ, đồng thời giáo dục cho thế hệ trẻ lòng tự hào về quê hương và lịch sử vẻ vang của dân tộc.
Hy vọng rằng với chia sẻ trên đây của Quảng Ninh 360, mỗi du khách khi đến với đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn đều sẽ lưu lại được nhiều kỉ niệm, kiến thức lịch sử cũng như được chiêm ngưỡng khung cảnh biển đảo tuyệt đẹp của thành phố Hạ Long.
- Website: https://quangninh360.com/
- Địa chỉ: Xóm 2, Thôn Ngoài, Xã Cộng Hoà, Thành Phố Cẩm Phả, Tỉnh Quảng Ninh
- Số điện thoại: 0326166885
- Email: dulichquangninh360@gmail.com
